Sekret podatku VAT

Rachunkowość często kojarzymy z zawiłymi tematami pieniędzy, podatków, ulg. Duże firmy często zatrudniają biuro rachunkowe, które pomaga przedsiębiorstwu przejść przez gąszcz zawiłych cyfr, kwot i różnorodniej terminologii finansowej. My jako zwykli konsumenci spotykamy się z ogólnymi nazwami, nie wiedząc do końca, co tak naprawdę oznacza i do czego służy. Przykładem takiego wyrażenia jest często używany zwrot podatek VAT. Spotykamy się z nim wszędzie, gdzie występuje handel i są oferowane różnorodne usługi.

Czym jest VAT i jaką rolę odgrywa?

Pełna nazwa podatku VAT brzmi: podatek od towarów i usług (VAT z angielskiego value-added tax). Używanym powszechnie skrótem jest PTU. Podatek to opłata doliczana do kwoty towaru lub usługi, która jest procentem danej kwoty. W Polsce taka opłata funkcjonuje od roku 1993, lecz pierwszym państwem, w którym go wprowadzono była Francja (w 1954 roku). Głównymi podatnikami VAT są przedsiębiorstwa i spółki oraz osoby fizyczne, które sami prowadzą działalność. Jeśli kwota przychodu za cały rok nie wyniesie więcej niż 200 000 zł, usługodawca nie jest zmuszony do płacenia tego podatku. Niestety z praktycznego punktu widzenia to my płacimy podatek VAT, który jest doliczany do ceny każdego towaru i usługi, z których korzystamy, ale odprowadzanie tego podatku do urzędu skarbowego jest zadaniem danego przedsiębiorstwa, z których produktów korzystamy. Czyli finalnie to konsumenci tracą najwięcej.

Jak oblicza się podatek VAT?

Aby dowiedzieć się, jak obliczyć podatek VAT, zapoznajmy się z pojęciami kwota netto i brutto. Kwota netto to cena towaru bez uwzględnienia podatku PTU, zaś kwota brutto już ten podatek obejmuje.

Gdy już zaznajomiliśmy się z tymi pojęciami, to w prosty sposób możemy obliczyć podatek: "Jeśli cena wyprodukowania samego produktu i marży to 100 złotych i przedsiębiorca chce sprzedać go do sklepu, to musi doliczyć podatek w wysokości np. 23% tej kwoty, czyli w tym przypadku 23 złote. Cena brutto towaru w sklepie wynosi więc 123 złote", wyjaśnia Pan Paweł - pracownik Biura Rachunkowego B3E Swarzędz, który jest ekspertem w dziedzinie rachunkowości oraz doradztwa podatkowego.

Stawki podatku VAT

Zgodnie z prawem podatek VAT dolicza się do sprzedaży w kraju, w danej Unii państw lub do eksportowanych z naszego kraju towarów i usług. Podatek może być inaczej oprocentowany na różne produkty. Na przykład na cukier, kawę, usługi komunalne i transportowe wynosi 8% kwoty netto, na mleko lub mięso, usługi związane z rolnictwem już tylko 5% kwoty netto, zaś eksport i import z państwami z jednej wspólnoty, transport międzynarodowy nie jest opodatkowany. Niektóre instytucje są zwolnione z płacenia podatku VAT. Należą do nich m.in. poczty, szkoły, szpitale, ubezpieczalnie.

Kto może skorzystać ze zwolnienia z VAT w 2024 roku?

W 2024 roku przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę, mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT, jeśli ich roczny obrót nie przekroczy 200 000 zł. Limit ten obejmuje wartość sprzedaży netto, czyli bez doliczania podatku VAT. Zwolnienie to jest automatyczne, co oznacza, że przedsiębiorcy nie muszą składać żadnych dodatkowych wniosków, aby z niego skorzystać, pod warunkiem że spełniają powyższe kryterium. Warto również zwrócić uwagę na zmiany dotyczące zwolnienia przedmiotowego, które mogą obejmować specyficzne rodzaje działalności, np. usługi finansowe czy edukacyjne. Nowe przepisy na 2024 rok precyzują także zasady, na jakich przedsiębiorca traci prawo do zwolnienia, np. w przypadku przekroczenia limitu obrotu w trakcie roku. Kluczowe jest bieżące monitorowanie obrotów oraz ewentualne zmiany w przepisach, aby uniknąć nieprzewidzianych konsekwencji finansowych związanych z utratą zwolnienia z VAT.